s4TUtfm. Bakanlık, 2012 yılından bu yana 642 firmaya ait bin 323 parti ürün tüketicinin bilgisine sunmuştu. Bakanlıktan yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi"Ülkemizde gıda güvenilirliğinin sağlanması, gıdalarda taklit ve tağşişin önlenmesi, sağlığın ve tüketici menfaatlerinin korunması ile sektörde haksız rekabetin engellenmesi amacıyla gıda ve gıda ile temas eden madde ve malzemelerin üretim, işleme ve dağıtımının tüm aşamalarında resmi kontrol faaliyetleri Bakanlık olarak büyük bir titizlikle yürütülmektedir. 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu ve bu Kanun kapsamında yayımlanan, “Gıda ve Yemin Resmi Kontrollerine Dair Yönetmelik” gereğince; laboratuvar sonucuyla taklit veya tağşiş yapıldığı kesinleşen gıdaları üreten/ithal eden; kişilerin hayatını ve sağlığını tehlikeye düşürecek şekilde bozulmuş, değiştirilmiş gıdaları üreten ve/veya satan firmanın adı, ürün adı, markası, parti ve/veya seri numarasını içeren bilgiler kamuoyunun bilgisine sunulmaktadır. Tüketicinin sağlığı ve menfaatinin korunması ile sektörde haksız rekabetin önlenmesine yönelik bu uygulamamız ile Bakanlığımızın yürüttüğü resmi kontroller ve firmaların otokontrol sistemlerine ek olarak tüketici aracılığıyla firma üzerinde bir denetim mekanizması oluşturulması, firmaların “güvenilir gıda üretimi” ne teşvik edilmesi amaçlanmaktadır. Bütün bu uygunsuzlukların tespit edilmesinde; Bakanlığımızca yürütülen denetimlerin yanında, tüketiciler tarafından yapılan ihbar, şikayet, BİMER ve Alo 174 Gıda Hattı başvuruları neticesinde gerçekleştirilen denetimlerin de büyük payı olduğu açıktır. Bu bakımdan tüketicilerin bu başvurularını sürdürmeleri, halkımızın sağlığının korunması yönündeki çalışmalarımız açısından çok önem arz etmektedir. Taklit, tağşiş yapıldığı veya ilaç etken maddesi ilave edildiği tespit edilen toplam 96 firmaya ait 150 parti ürünü Bakanlığımız internet sitesinde kamuoyunun bilgisine sunulmuştur. Böylece ilk kamuoyu duyurusunun yapıldığı 2012 yılından bu yana 642 firmaya ait 1323 parti ürün tüketicinin bilgisine arz edilmiştir. Gıda konusunda kamu otoritesi olan Bakanlığımız, yasalarla verilmiş tüm yetkileri tereddütsüz kullanarak gıda güvenilirliğinin sağlanmasına ve tüketicinin korunmasına yönelik çalışmalarını aralıksız olarak ve büyük bir titizlikle sürdürmektedir. Kamuoyuna saygıyla duyurulur". ilgili liste için tıklayın Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'na Mektup ve Cevabı Bir süre önce, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından 2009 yılında yapılan gıda analizlerinde sağlığımızı tehdit eden sonuçların bulunduğunun basında açıklanması üzerine, Tüketici Hakları Derneği de bir basın toplantısı düzenleyerek sağlığımızı tehdit eden gıda firmalarının ve markalarının açıklanmasını istemişti. Daha sonra, Tüketici Hakları Derneği’nin vekilliğini yapan Avukat Emre Baturay Altınok tarafından Dernek adına Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’na tarihinde bir mektup yazılarak, tüketicilere duyurulmak üzere piyasaya arzı yasaklanan ve piyasadan toplatılan güvensiz gıda maddelerini üreten ve dağıtanların isim ve ünvanları ile bu konuda alınacak kararın Derneğe bildirilmesi istenmişti. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı da yazılan yazıya tarihli bir cevap vererek firma ve marka isimlerinin bildirilemeyeceğini belirtmiştir. Tüketici Hakları Derneği avukatının Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’na göndermiş olduğu mektup ile Bakanlığın cevabı aşağıda okurlarımızın görüşlerine sunulmuştur. TÜKETİCİ HAKLARI DERNEĞİ’NİN TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞINA MEKTUBU Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından 2009 yılında yapılan gıda analizlerinde sağlığımızı tehdit eden analiz sonuçları bulunmuştur. Bu analizlerde kırmızı toz ve pul biberlerde, kuru incirde ve kuru incir ezmesinde, ballı çerez örneklerinde özellikle de kanser etkisi olan bir çeşit küf olan aflatoksin maddesinin bulunduğu görülmüştür. Aynı şekilde, bir çok bitkisel ürün analizinde çok tehlikeli ve doğrudan kanser etkisi olan zirai ilaç kalıntısı pestisit bulunmuştur. Tavuk ve hindi etleri ile hazır yemeklerde mikrobiyolojik yönden uygunsuzluklar görülmüştür. Bazı bebek mamalarında kurşun bulunduğu açıklanmış daha sonra bu açıklama geri çekilmiştir. Tüketicilerin evrensel ve yasal hakları olan sağlık hakkı ile bilgilendirme hakkı hiçe sayılmaktadır. Sağlıksız gıda maddelerine ait bu analiz sonuçları hakkında Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından bilgilendirilmeyen her yaş grubundaki tüketicilerin sağlığı tehdit altında bulunmaktadır. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın, 4703 Sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması Ve Uygulanmasına Dair Kanun İle Ürünlerin Piyasaya Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik hükümlerine göre, güvensiz gıda maddelerinin piyasaya arzının yasaklanması, piyasaya arz edilen ürünlerin toplatılmasının sağlanması görevi bulunmaktadır. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı bu görevlerini yeterince yerine getirmemektedir. Bu mevzuata uygun olarak, piyasaya arzı yasaklanan ve piyasadan toplatılan güvensiz gıda maddeleri konusunda alınan bu önlemler hakkında tüketicilerin bilgilendirme zorunluluğu bulunmaktadır. Buna göre, yasaklanan ve toplatılan gıda maddelerine ilişkin gerekli bilgilerin ülke genelinde dağıtımı yapılan iki gazete ile ülke genelinde yayın yapan iki televizyon kanalında ilanı suretiyle risk altındaki tüketicilere duyurulması gerekmektedir. Ancak, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı bu görev ve sorumluluğunu da yerine getirmemektedir. Buna göre, tüketicinin sağlık hakkı ile bilgilenme hakkına saygı göstererek yasal görev ve sorumluluğunuz gereğince; piyasaya arzı yasaklanan ve piyasadan toplatılan güvensiz gıda maddelerini üreten ve dağıtanların isim ve unvanlarının kamuoyuna açıklanması yoluyla tüketicilerin eksiksiz ve doğru olarak, zaman geçirilmeden yazılı ve görsel basın yoluyla bilgilendirilmesini ve bu konuya ilişkin alınacak kararınızın tüketicilere duyurulmak üzere işbu başvurumuz sebebi ile ilgili 4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ve Yönetmeliği ile Anayasa’nın dilekçe hakkımıza istinaden tarafımıza yazılı olarak bildirilmesi için gereğinin yapılmasına karar verilmesini vekaleten talep ederiz. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI’NIN CEVABI İlgi tarihli BİMER başvurunuz. İlgide kayıtlı “Bakanlığınızca yapılan gıda denetimleri sonucunda halk sağlığına zarar verdiği tespit edilen firma ve marka adlarının tarafımıza bildirilmesi” talebini içeren yazınız incelenmiştir. Bu konu ile ilgili olarak kamuoyuna daha önce de açıklamalar ve bilgilendirmeler yapılmıştır. Şöyle ki; Anayasamızın “Hak arama hürriyeti”ni, ise “Suç ve cezalara ilişkin esasları” düzenlemiştir. işlendiği zaman yürürlükte bulunan Kanun’un suç saymadığı bir fiilden dolayı cezalandırılamayacağı ve suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar, kimsenin suçlu sayılamayacağı ön görülmüştür. 5179 Sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun uyarınca Bakanlığımız gıda güvenliğinin temini ile her türlü gıda madde ve malzemelerinin güvenliği ile denetimlerini yapmaya yetkili olduğu malumunuzdur. 5179 Sayılı Kanun’un piyasanın gözetimi ve denetimini düzenlemektedir. Ancak, 5179 Sayılı Kanun’da, kontrol ve denetim sonuçları hakkında, kamuoyunun bilgilendirilmesi, sonuçların kamuoyuna açıklanması veya firmaların teşhir edilmesine ilişkin herhangi bir düzenleme yer almamaktadır. Diğer taraftan, tüketicinin korunması ile ilgili hususlar 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile düzenlenmiştir. Bu Kanun’un tüketiciler dışında Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ve tüketici örgütlerinin münferit tüketici sorunu olmayan ve tüketicileri ilgilendiren hallerde tüketici mahkemelerinde dava açabilecekleri öngörülmektedir. Tüketici mahkemelerince uygun görülen tedbir kararlarının, ülke düzeyinde yayınlanan gazetelerden birinde ve davanın açıldığı yerde yayınlanan mahalli bir gazetede ilan edileceği hükme bağlanmıştır. Görüleceği üzere, herhangi bir mahkeme kararı olmaksızın doğrudan doğruya belli firmaların isimlerinin açıklanması ve ilan edilmesi hukuken mümkün değildir. 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu tarihinde yayınlanmış ve bu tarihten itibaren 6 ay sonra yürürlüğe girecektir. Bu Kanun ve Bu Kanun’a dayanılarak çıkarılacak yönetmelikler yürürlüğe girdikten sonra bazı bilgilerin kamuoyu ile paylaşılabilmesinin önü açılmış olacaktır. Mevzuatını her geçen gün daha olumlu bir noktaya taşıyan Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, şu an yürürlükte olan kanunlar çerçevesinde, firmaların teşhir ve ilan edilmesine ilişkin herhangi bir yetkiye sahip bulunmamaktadır. Bakanlığımız, bütün iş ve işlemlerinde Anayasamızca da hüküm altına alınan hukuk devleti ilkesini gözetmeyi ilke edinmiştir. Yukarıda ifade edilen Anayasa hükümleri göz önünde bulundurularak, mevzuatımız gereğince, bazı bilgilerin yargı kararı olmaksızın kamuoyuna açıklanması hukuken mümkün bulunmamaktadır. Daha önce Bakanlığımız tarafından yapılan açıklamalarda da bu isimlerin üçüncü şahıslarca açıklanmasının kanunen mümkün olmadığı kamuoyuna açıklandığı halde, söz konusu Bimer başvurusunda firma ve marka isimlerinin tarafınıza bildirilmesi istenerek kamuoyu yanlış yönlendirilmekte ve Bakanlığımız haksız olarak zan altında bırakılmaktadır. Bilgilerinizi rica ederim. BAKANLIK KONUYU ÇARPITMAKTADIR Görüldüğü gibi, Derneğimizin Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’na göndermiş olduğu yazıda konu edilen 4703 Sayılı Yasa’da Bakanlığın tehlikeli olan ürünleri toplatma ve bunun sonucunun gazetede ve televizyon aracılığıyla risk altındaki tüketicilere duyurulması konusundaki sorumluluğuna Bakanlık Derneğimize verdiği cevapta hiç değinmemiş ve bu durumu çarpıtmıştır. Kamuoyunun bilgisine sunulur. Turhan ÇAKAR Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı ESKİŞEHİR AA - Eskişehir'in Odunpazarı ilçesinde, bir yılda 20 bin işletmeyi denetleyen belediye zabıta ekipleri, hijyen kurallarına uymayan, son tüketim tarihi geçmiş malzemelerle imalat yaptığı belirlenen pastaneyi Belediyesinden yapılan yazılı açıklamaya göre, kanun, tüzük ve yönetmeliklerle belediye zabıtalarına verilen görevleri yerine getiren ekipler, merkez ilçede olumsuzluklara karşı sıkı denetimler Müdürlüğü ekipleri, halkın sağlık ve huzurunun korunmasına yönelik çalışmalar kapsamında, 12 aylık dönemde yaklaşık 20 bin iş yerini denetleyip, 97 bin 775 semt pazarındaki esnafa etiket ve künye kontrolü gerçekleştirdi. Ekipler, denetimler ve kontroller kapsamında, vatandaşlardan gelen 8 bin 540 şikayeti, 525 dilekçeyi ve 339 Halk Masası başvurusunu olarak Gültepe Mahallesi Halk Caddesi'nde bir pastanede denetim yapan zabıtalar, iş yerinin ruhsatsız olduğunu belirledi. Tarihi geçmiş ürünlerin ele geçirildiği, hijyen kurallarına uymadığı belirlenen imalathane, sahiplerine ceza kesildikten sonra mühürlendi. Sık sık benzer durumla karşılaşan zabıta ekiplerinin bile gördüğünde rahatsız olduğu gıda ürünleri ve malzemelere, imha edilmek üzere el konuldu. 5 Eylül 2020 173 Gösterim Kayseride İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ekipleri tarafından yapılan denetimlerde sağlıksız koşullarda süt ürünleri üretilen firmanın ürünlerine el konuldu. 1 ton süt yediemine alınırken, ton süt ürünü ise imha edildi. Kayseri İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından kentte gıda güvenilirliğinin sağlanması, gıdalarda taklit ve tağşişin önlenmesi, kişi sağlığının ve tüketici menfaatlerinin korunması ile sektörde haksız rekabetin engellenmesi amacıyla gıda ve gıda ile temas eden madde ve malzemelerin üretim, işleme ve dağıtımının tüm aşamalarında resmi kontrol faaliyetleri pandemi sürecinde de büyük bir titizlikle yürütülüyor. Kocasinan Tarım ve Orman İlçe Müdürlüğü kontrol görevlileri tarafından Alo Gıda 174’ hattına gelen bir şikayet ve ihbarın değerlendirilmesi üzerine ilçe sınırları içerisinde bulunan bir adreste yapılan resmi kontrolde, işletmenin onaysız olarak sağlıksız koşullarda süt ürünleri ürettiği tespit edildi. İşletmede insan tüketimine uygun olmayan, izlenebilirliği sağlanamayan ve onaysız olarak üretilen yaklaşık 2 ton süt ürünü yediemine alınırken, yaklaşık ton süt ürünü kontrol görevliler nezaretinde belediye çöplüğünde imha edildi. Ayrıca, işletmeye de 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun ilgili maddeleri gereğince idari yaptırım kararı uygulanarak, işletmenin faaliyeti durduruldu. İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamada, “Müdürlüğümüz bir taraftan pandeminin etkileri ile mücadele ederken diğer taraftan da gıda teröristlerine göz açtırmamaya devam denetimlerin amacına ulaşması için tüm vatandaşlarımızın bilinçli ve dikkatli birer tüketici olmaları, aldıkları ürünlerin etiket bilgilerini mutlaka okumaları, dökme olarak tabir edilen menşei belli olmayan veya şüpheli olan gıdalara yönelmemeleri gerekmektedir. Halkımızın sağlıklı ve güvenilir gıdaya ulaşabilmesi için sürekli ve etkin gıda denetimlerimiz devam etmektedir” denildi.

sağlıksız gıda üreten firma isimleri